ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در حالی با لیموزین اختصاصی و زرهی «آئوروس» وارد کاخ ریاستجمهوری هند در دهلینو شد که نگاه بسیاری از رسانههای جهان نه فقط به تشریفات این سفر، بلکه به پیامهای سیاسی و اقتصادی پشت آن دوخته شده است. پوتین پس از ورود رسمی به هند، با اسکورت سنگین امنیتی و در قالب کاروانی محافظتشده، با همان خودروی تشریفاتی که به یکی از نمادهای قدرت کرملین تبدیل شده، به کاخ ریاستجمهوری رفت؛ جایی که نارندرا مودی، نخستوزیر هند و دروپادی مورمو، رئیسجمهور این کشور رسماً از او استقبال کردند.
در محوطه کاخ، فرش قرمز، رژهی گارد احترام و صف منظم نیروهای تشریفات، صحنهای کاملاً حسابشده از قدردانی و احترام متقابل را به نمایش گذاشت. دوربینها بارها روی لیموزین سیاه و ضدگلوله پوتین زوم کردند؛ خودرویی که طی سالهای اخیر در سفرهای خارجی رئیسجمهور روسیه به نوعی تبدیل به «پیام متحرک» مسکو برای نمایش استقلال و بینیازی از غرب شده است. حضور همزمان پرچمهای روسیه و هند در محوطه کاخ، فضای دیدار را بیش از هر زمان دیگری یادآور شراکت استراتژیک دهههای گذشته بین دو کشور کرد.
پیش از آغاز بخش رسمی گفتوگوها، پوتین طبق پروتکل سفر، به یادمان مهاتما گاندی ادای احترام کرد؛ اقدامی که هم از منظر نمادین و هم از لحاظ رسانهای اهمیت دارد. گاندی برای افکار عمومی هند نماد استقلال، مبارزه بدون خشونت و هویت ملی است و احترام به او، در واقع نوعی احترام به تاریخ و حافظه جمعی مردم هند تلقی میشود. همچنین گزارش شده که پوتین در جریان این مراسم، نسبت به نقش تاریخی هند در شکلدهی به نظم جدید جهانی سخن گفته و بر ضرورت «گفتوگو و دیپلماسی» تأکید کرده است.
در ادامه تشریفات، روسای دو کشور با حضور در مراسم رسمی در محوطه کاخ ریاستجمهوری، رژهی نیروهای نظامی و نواخته شدن سرود ملی دو کشور را نظاره کردند. این سطح از استقبال، در شرایطی صورت میگیرد که روابط مسکو و دهلینو در سالهای اخیر با وجود فشارهای سنگین غرب، بهویژه ایالات متحده، همچنان در سطحی راهبردی حفظ شده است. هند از بزرگترین خریداران تسلیحات روسی و تا همین اواخر، یکی از اصلیترین مشتریان نفت روسیه بوده و این موضوع، دهلینو را در موقعیت دشوار موازنه بین مسکو و واشنگتن قرار داده است.
سفر جدید پوتین به هند، فراتر از یک دیدار تشریفاتی، عملاً آغازگر دور تازهای از گفتوگوها درباره تجارت، انرژی، تسلیحات و تحریمها است. رسانههای بینالمللی گزارش دادهاند که دو طرف روی افزایش حجم تجارت دوجانبه، یافتن راهحلهایی برای دور زدن یا مدیریت تحریمهای آمریکا و همچنین ادامه همکاریهای دفاعی تمرکز کردهاند. در این میان، نمادهایی مانند لیموزین اختصاصی پوتین، سطح استقبال در کاخ ریاستجمهوری و ادای احترام به گاندی، به ابزارهایی برای ارسال پیام به افکار عمومی جهانی و داخلی تبدیل شدهاند.
از سوی دیگر، حضور پوتین در دهلینو در زمانی انجام میشود که بحثها درباره نقش هند در نظم جهانی جدید، روابط این کشور با آمریکا، چین و روسیه و همچنین موقعیت دهلینو در پرونده جنگ اوکراین، به اوج خود رسیده است. هند تلاش میکند ضمن حفظ شراکت دیرینه با روسیه، مسیر همکاری با غرب را نیز باز نگه دارد و در عین حال تصویر خود را بهعنوان یک قدرت مستقل و متوازن تقویت کند. به همین دلیل، هر تصویر، هر حرکت و هر نماد در تشریفات این سفر، برای تحلیلگران معنا دارد: از نوع استقبال، تا چینش پرچمها، مدل لیموزین و حتی برنامه ادای احترام به گاندی و سربازان هندی.
در مجموع، ورود پوتین با لیموزین اختصاصی به کاخ ریاستجمهوری هند تنها یک قاب خبری از جنس تشریفات نیست؛ بلکه صحنهای است که در آن دیپلماسی، پیامهای ژئوپلیتیک، اقتصاد انرژی و معادلات تحریمها در هم گره خوردهاند. حال باید دید خروجی نهایی این سفر، در قالب بیانیه مشترک، قراردادهای اقتصادی یا توافقات دفاعی، تا چه اندازه میتواند بر توازن روابط هند با روسیه و آمریکا تأثیر بگذارد.
