رزمایش ضدتروریستی «سهند ۲۰۲۵» که با حضور ۲۵ کشور عضو سازمان همکاری شانگهای (SCO) در ایران برگزار شده، بهعنوان یکی از بزرگترین و پیچیدهترین مانورهای چندملیتی سالهای اخیر شناخته میشود؛ رزمایشی که هدف آن تقویت هماهنگی عملیاتی، افزایش توان واکنش سریع و ایجاد ساختار مشترک برای مقابله با تهدیدهای نوین تروریستی در منطقه است. این رزمایش مشترک که در محورهای عملیاتی تبریز و شبستر اجرا شده، از چند مرحله طراحیشده تشکیل شده که هریک بخشی از چرخه واقعی مقابله با یک تهدید سازمانیافته تروریستی را شبیهسازی میکند.
در گام اول، تیم جمهوری اسلامی ایران مسئولیت رصد، پایش و شناسایی تهدید را برعهده داشته است؛ مرحلهای که معمولاً حساسترین بخش عملیاتهای ضدتروریستی است زیرا تشخیص رفتار، مسیر حرکت و هدف دشمن پایهگذار تمام تصمیمات بعدی خواهد بود. افسر مسئول در این رزمایش توضیح داد که تیم اطلاعاتی ایران الگوی حرکت دشمن، نقاط ضعف، مسیر نفوذ و سطح تهدید را شناسایی کرده و سپس طرح دفاعی را برای مقابله با حمله احتمالی اجرا کرده است.
در گام دوم، واحدهای پدافندی وارد عمل شدهاند؛ بخشی که روی دفاع فعال و دفع حمله احتمالی دشمن متمرکز است. نیروها در این مرحله عملیات دفاعی را انجام دادهاند تا تهدید اولیه مهار شود و امکان نفوذ گسترده به منطقه از بین برود. همزمان تیم احتیاط مأموریت داشته تا با تعقیب و پیگیری دشمن، وضعیت مرز را دوباره به سطح امنیت پایدار بازگرداند.
مرحله سوم رزمایش، یکی از مهمترین و پرریسکترین بخشهای مانور بوده: حمله عمیق با پشتیبانی بالگردی برای نابودی کامل هسته دشمن در عمق منطقه عملیاتی. طبق توضیحات ارائهشده، نیروهای ایرانی با همراهی یگانهای هوایی، نقطه استقرار تهدید را در عمق تعیینشده هدف قرار داده و آن را بهطور کامل منهدم کردهاند تا خطر بازگشت یا تکرار حمله از بین برود.
بخش بعدی رزمایش، عملیات مشترک ایران و بلاروس بوده است. این مرحله علیه «عناصر سفید» دشمن طراحی شده؛ عبارتی که معمولاً به نیروهای نفوذی با پوشش غیرنظامی اشاره دارد. تیم مشترک شامل نیروهای زمینی سپاه و یگانهای بلاروس بوده که مأموریتشان اجرای عملیات راهبندی، کمین و دستگیری یا انهدام این عناصر بوده است؛ عملیاتی نزدیک به واقعیاتی که امروز در مرزهای منطقهای و سناریوهای امنیتی کشورها مشاهده میشود.
مرحله نهایی نیز با مشارکت تیم ازبکستان انجام شده و شامل پاکسازی کامل منطقه و استقرار مجدد امنیت پایدار بوده است؛ گامی که در عملیاتهای واقعی بهعنوان «بازگشت وضعیت به حالت عادی» شناخته میشود و برای جلوگیری از شکلگیری تهدید مجدد ضروری است.
بهطور کلی، رزمایش «سهند ۲۰۲۵» نشان میدهد که ایران و کشورهای عضو شانگهای در حال ایجاد یک ساختار امنیتی منسجم و چندلایه برای مقابله با تهدیدات منطقهای هستند؛ ساختاری که از رصد اولیه تا پاکسازی نهایی را پوشش میدهد و همکاریهای فنی، میدانی و عملیاتی کشورهای عضو را ارتقا میدهد.
