در یکی از جنجالیترین و مبهمترین جملاتی که دونالد ترامپ در دوران بازگشتش به قدرت بیان کرده، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که در سال ۲۰۲۸ نامزد نخواهد شد و جانشین احتمالی او «کسی است که همین حالا کنار او پشت میز نشسته است». این سخنان، که در یک جلسه رسمی با اعضای کابینه مطرح شد، موجی از تحلیلها، گمانهزنیها و برداشتهای سیاسی را در رسانههای آمریکایی و جهانی ایجاد کرده است؛ زیرا ترامپ نهتنها از پایان دوره خود در ۲۰۲۸ صحبت کرده، بلکه بهطور تلویحی یک یا دو نفر از مقامات کلیدی دولتش را وارث سیاسی خود معرفی کرده است.
این اظهارات در شرایطی مطرح شد که فضای سیاسی آمریکا پس از بازگشت ترامپ همچنان ملتهب و چندقطبی است. بسیاری معتقدند سخنان اخیر او مقدمهای بر مهندسی جانشینی در داخل حزب جمهوریخواه است؛ حزبی که طی سالهای اخیر عمیقاً به شخصیت ترامپ و پایگاه رأی او گره خورده و بدون حمایت مستقیم او شانس پیروزی در رقابتهای آینده را بسیار کم میبیند. از همین رو، اینکه ترامپ بهطور علنی اعلام میکند «کنارم نشستهها» گزینههای اصلی جانشینیاند، میتواند پیام مهمی برای ساختار قدرت در حزب باشد.
ترامپ در ادامه جملهای هم گفت که تحلیلها را پیچیدهتر کرد: «شاید یکی از دو نفری که پشت این میز نشستهاند؛ شاید هم هر دو با هم نامزد شوند.» این جمله به interpreted شدن ذهنها کمک کرد؛ اینکه رئیسجمهور احتمالا به مایک جانسون (رهبر مجلس نمایندگان)، جیدی ونس (معاون رئیسجمهور) یا مایک پمپئو / نیکی هیلی اشاره دارد. اما اینکه او حتی احتمال «نامزدی همزمان دو نفر» را مطرح میکند، فراتر از یک شوخی ساده سیاسی است و نشان میدهد ترامپ در حال شکلدهی نوعی رقابت کنترلشده درونحزبی است که نهایتاً به تقویت نفوذ خودش منجر میشود.
کارشناسان معتقدند با توجه به ممنوعیت قانونی حضور بیش از دو دوره در ریاستجمهوری، ترامپ میداند سال ۲۰۲۸ نمیتواند نامزد شود؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که او از همین ابتدا میخواهد وارث سیاسی و ادامهدهنده مسیرش را خودش تعیین کند. چنین رفتاری در سیاست آمریکا کمسابقه نیست، اما اینکه رئیسجمهور به این وضوح درباره «جانشین پشت میز» صحبت کند، نوعی پیام مستقیم به پادشاهسازان حزب جمهوریخواه است.
برخی تحلیلگران بر این باورند که سخنان ترامپ بیش از آنکه یک اعلام رسمی باشد، بخشی از بازی رسانهای اوست؛ بازیای که همیشه با ایجاد ابهام، جنجال، و روایتسازی همراه بوده. اما گروه دیگری معتقدند او عمداً این پیام را ارسال کرده تا از هماکنون صفبندیهای ۲۰۲۸ را تحت کنترل خود شکل دهد و اجازه ندهد چهرههایی مانند ران دیسانتیس یا کریس کریستی بدون هماهنگی او وارد میدان شوند.
نکته مهم دیگر اینکه مطرح کردن «جانشین» آن هم در حضور اعضای دولت، میتواند تلاش ترامپ برای نمایش یک دولت «آرام و آیندهدار» باشد؛ پیامی که او برای بازارها، سرمایهگذاران و رایدهندگان میانهرو ارسال میکند.
در مجموع، اظهارات اخیر ترامپ نشان میدهد که او نهتنها برای ریاستجمهوری کنونی برنامه دارد، بلکه میخواهد معماری آینده سیاسی حزب جمهوریخواه را هم شخصاً مدیریت کند. اکنون نگاهها به این دو نفر معطوف خواهد بود: کسانی که “همین حالا پشت میز ترامپ نشستهاند”.
