اظهارات تازه مسعود پزشکیان بار دیگر توجه افکار عمومی را به سمت نگاه او نسبت به «نقش مردم در حل بحرانها» جلب کرده است؛ نگاهی که روی مشارکت جمعی تکیه دارد، اما همزمان با یک اعتراف صریح همراه میشود: «مردم سهم خود را ادا کردهاند، قصور از ماست». این جمله، که رئیسجمهور در سخنرانی جدید خود بیان کرد، عملاً اشارهای شفاف به فاصلهای است که میان تلاشهای مردمی و عملکرد ساختارهای اجرایی به وجود آمده؛ فاصلهای که اگر اصلاح نشود، میتواند اعتماد عمومی را تحتتأثیر قرار دهد.
پزشکیان در ماههای اخیر بارها گفته که هیچ اصلاح و تغییر پایداری بدون اتکا به مردم امکانپذیر نیست. او حتی در موارد مختلف تأکید کرده که «هیچ طبقه یا گروهی بر دیگری برتری ندارد» و دولت وظیفه دارد همه مردم را یکسان ببیند و حقوقشان را ادا کند. در همین چارچوب، سخنان جدید او معنای دوگانهای دارد: از یکسو اعلام میکند که جامعه آماده همکاری برای عبور از گرفتاریهاست و از سوی دیگر صادقانه اعتراف میکند که نارساییها در سمت دولت بوده است، نه مردم.
این رویکرد صریح، برای بسیاری از تحلیلگران نشانه تلاش دولت برای بازسازی رابطه با افکار عمومی است. سالهاست که جامعه میگوید بار سنگین مشکلات اقتصادی، معیشتی و اداری بر دوش مردم افتاده و بخشهایی از سیستم هنوز با کندی و نارسایی همراه است. حالا پزشکیان با جمله «نقصان و قصور از ماست» این واقعیت را به رسمیت میشناسد؛ چیزی که میتواند مقدمهای برای اصلاحات اجرایی باشد، اگر با اقدامات عملی همراه شود.
بخش مهم دیگر پیام او، اشاره به این است که مردم «تا جایی که ممکن بوده سهم خود را آوردهاند». در واقع رئیسجمهور تأکید میکند که ظرفیت و مسئولیتپذیری اجتماعی جامعه ایران همچنان بالاست؛ از مشارکت در مسائل محلی گرفته تا نقشآفرینیهای ملی. اما او همزمان هشدار میدهد که این سرمایه اجتماعی اگر پاسخ و احترام نگیرد، ممکن است فرسوده شود.
پزشکیان همچنین میگوید که «وظیفه دولت رسیدگی به مشکلات و دردهای مردم است». این جمله صرفاً یک شعار نیست، بلکه یادآور همان نکته مشهور اوست که بارها تکرار کرده: «نباید مردم از سیستم ناراضی برگردند». در اینجا هم رئیسجمهور تأکید میکند که دولت باید پاسخگو باشد، باید جبران کند و باید با شفافیت پیش برود؛ چون تنها راه حلکردن گرفتاریهای انباشته، مشارکت دوطرفه—اما با مسئولیتپذیری بیشتر از جانب حاکمیت—است.
در جمعبندی، سخنان جدید پزشکیان یک پیام مشخص دارد: جامعه آماده همراهی است، اما دولت باید پیشقدم باشد، قصورهای گذشته را جبران کند و با مردم صادقانه صحبت کند. این همان فرمولی است که در مواقع بحران میتواند اعتماد را بازسازی کند و زمینهای برای اقدامات عملی بعدی به وجود آورد.
