بحران آب در استان تهران وارد مرحله تازه و کمسابقهای شده است؛ مرحلهای که بر اساس آخرین اعلام سخنگوی صنعت آب کشور، میزان پرشدگی سدهای تهران را به عدد نگرانکننده ۹ درصد رسانده است؛ عددی که نهتنها بسیار پایینتر از میانگین تاریخی محسوب میشود، بلکه بخش قابل توجهی از همین ۹ درصد نیز به دلیل رسوبگذاری و کاهش ظرفیت واقعی مخازن، عملاً قابل استفاده نیست. این وضعیت در حالی گزارش میشود که پرشدگی کل سدهای کشور ۳۲ درصد اعلام شده؛ یعنی ذخایر آبی تهران تقریباً یکسوم میانگین کشوری است و پایتخت در خط مقدم کمآبی قرار دارد.
بررسی دادههای بارشی نیز تصویری حتی نگرانکنندهتر ارائه میدهد. از ابتدای سال آبی تا ۱۰ آذرماه، مجموع بارشهای کشور تنها ۵.۸ میلیمتر ثبت شده؛ رقمی که نشاندهنده عقبماندگی ۸۵ درصدی نسبت به میانگین بلندمدت است. در تهران اما وضع بدتر است؛ بارشهای پایتخت ۹۷ درصد کمتر از شرایط نرمال بوده و همین کمبود شدید، ورودی سدها را به پایینترین سطح در دهههای اخیر رسانده است. البته بارش ۱.۵ میلیمتری چند روز گذشته تغییرات محدودی در ورودی مخازن ایجاد کرده و این افزایش نسبت به دیگر سدهای تهران در سد لتیان ملموستر بوده است، اما این تغییرات در مقیاس کلی بحران، بسیار ناچیز است.
تهران یکی از پرمصرفترین کلانشهرهای منطقه است و حتی در شرایط نرمال نیز تکیه سنگینی بر مخازن لتیان، طالقان، کرج و ماملو دارد. با کاهش ورودیها و افت ذخایر مخازن، نگرانی درباره پاییز و زمستان کمبارش شدت گرفته و متخصصان مدیریت منابع آب هشدار میدهند که اگر الگوی بارشها در دی و بهمن بهبود نیابد، فشار بر شبکه آب شهری در ماههای پایانی سال به شکل محسوسی افزایش خواهد یافت. این موضوع میتواند به اعمال محدودیتهای مدیریت مصرف، افزایش استفاده از چاههای اضطراری و نهایتاً کاهش کیفیت آب شرب در برخی مناطق منجر شود.
یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده بحران، رسوبگذاری گسترده در مخازن سدهای تهران است. همین رسوبات عملاً بخش قابل توجهی از ظرفیت ذخیرهسازی را از چرخه خارج کرده و حتی زمانی که بارش مناسب باشد، امکان ذخیرهسازی حجم مطلوب وجود ندارد. در کنار آن، روند گرمایش اقلیمی، افزایش تبخیر و مصرف بالای خانگی، بخش آب را در تهران در موقعیتی شکنندهتر از گذشته قرار داده است.
این شرایط در حالی رقم خورده که بخش بزرگی از کشور نیز با کمبود بارش و افت شدید ورودی سدها روبهروست؛ اما تهران به دلیل جمعیت متراکم، فشار مصرف و محدودیت منابع جایگزین، در صدر فهرست مناطق حساس قرار دارد. ادامه این روند بدون بارشهای قابلتوجه در ماههای پیشرو، میتواند سال آبی ۱۴۰۴–۱۴۰۵ را به یکی از خشکترین سالهای چند دهه اخیر تبدیل کند.
