سفر یک مقام بلندپایه کرهجنوبی به تهران، تنها پنج ماه پس از مجموعه حملات آمریکا و اسرائیل در منطقه، پیام مهمی در فضای دیپلماسی انرژی و امنیت دریایی دارد؛ پیامی که نشان میدهد سئول در شرایط شکننده انرژی جهانی، بهدنبال حفظ کانال مستقیم با تهران است. رسانه Korea Pro گزارش داده که دولت «لی» این اقدام را «یک ریسک حسابشده» توصیف میکند؛ ریسکی که برای کشوری مانند کرهجنوبی – وابسته به واردات گسترده انرژی از مسیرهای حساس خاورمیانه – اجتنابناپذیر شده است.
تنگه هرمز برای اقتصاد کره جنوبی فقط یک آبراه ژئوپلیتیک نیست؛ شریان حیاتی تأمین انرژی این کشور است. کره جنوبی بهعنوان یکی از پنج واردکننده بزرگ نفت در آسیا، بخش قابلتوجهی از واردات انرژیاش را از این مسیر عبور میدهد. هرگونه تنش میان ایران و بازیگران منطقهای یا حضور نظامی آمریکا و اسرائیل در خلیج فارس، میتواند لاین حیاتی انرژی سئول را مختل کند. به همین دلیل، کرهجنوبی بهجای اتکا به میانجیهای غربی، ترجیح داده خط ارتباط مستقیم با تهران را احیا کند؛ مسیری که در سالهای اخیر به دلیل تحریمها، اختلافات مالی (مانند پرونده داراییهای بلوکهشده ایران)، و تنشهای منطقهای، سرد شده بود.
این سفر در زمانی انجام میشود که کرهجنوبی با پیشبینی رشد اقتصادی تنها ۰.۹ درصد و نگرانی از بازگشت تورم، نمیتواند هیچ اختلالی در واردات انرژی را بپذیرد. تجربه سالهای اخیر به سئول نشان داده که وابستگی شدید به انرژی وارداتی، کوچکترین تنش در خاورمیانه را به بحران داخلی تبدیل میکند؛ از افزایش ناگهانی قیمت سوخت گرفته تا فشار بر صنایع پتروشیمی، فولاد و تولیدات فناوری که موتور اقتصادی کره محسوب میشوند.
سئول با اعزام این دیپلمات ارشد، در واقع به تهران سیگنال میدهد که:
اولاً امنیت انرژی بدون گفتوگو با ایران معنا ندارد؛
ثانیاً در فضای رقابتی منطقهای – از نقش فعال چین و روسیه گرفته تا تحرکات آمریکا – کرهجنوبی نمیخواهد اهرم خود را از دست بدهد؛
و ثالثاً این سفر نوعی تلاش برای «مدیریت بحران قبل از وقوع» به شمار میآید.
از سوی دیگر، این اقدام میتواند بر آینده مناسبات تهران–سئول نیز تأثیرگذار باشد. بازگشت روابط اقتصادی و حلوفصل پروندههای مالی گذشته، از جمله سناریوهایی است که با چنین سفرهایی جان تازه میگیرد. اما مهمترین بخش ماجرا، همان چیزی است که Korea Pro نیز تأکید کرده: کرهجنوبی میخواهد مطمئن شود تنگه هرمز امن میماند؛ چون کوچکترین بیثباتی، هزینههای گستردهای بر اقتصاد این کشور تحمیل خواهد کرد.
