تعداد وسایل نقلیه در ایران یکی از شاخصهای مهم در تحلیل وضعیت حملونقل، مصرف سوخت و آلودگی هواست؛ شاخصی که در سالهای اخیر با رشد سریع خودروهای سواری، افزایش موتورسیکلتها و همچنین فرسودگی بخش بزرگی از ناوگان حملونقل سبک و سنگین، بیش از همیشه مورد توجه مردم، کارشناسان و سیاستگذاران قرار گرفته است. انتشار آخرین آمارها نشان میدهد که تعداد وسایل نقلیه کشور حالا از مرز ۳۵ میلیون وسیله عبور کرده و همین موضوع، چالش مدیریت سوخت، ترافیک و آلودگی هوا را به یکی از پیچیدهترین مسائل کلانشهری و ملی تبدیل کرده است.
براساس دادههایی که در تصویر منتشرشده از «خبرفوری» نیز مشاهده میشود، ایران حدود ۲۳ میلیون خودروی سواری دارد؛ خودروهای شخصی و عمومی که بخش اصلی بار حملونقل شهری را بر دوش میکشند. رشد ثبتنام خودرو و افزایش تقاضای خرید، باعث شده خیابانها بیشتر از ظرفیت طراحیشدهشان تحت فشار قرار گیرند. در کنار خودروهای سواری، ۳٫۱ میلیون خودروی باری و سنگین نیز در کشور تردد میکنند؛ از کامیونها و تریلیها گرفته تا ناوگان حملونقل بینشهری که نقش حیاتی در تأمین کالا و جابهجایی محمولههای اساسی دارند.
اما یکی از بخشهای چالشی، خودروهای سبک فرسوده است؛ حدود ۱٫۴ میلیون وانت، تاکسی و خودروهای سبک که به دلیل قدیمیبودن، مصرف سوخت بیشتری دارند و سهم عمدهای در آلایندگی هوا ایجاد میکنند. نوسازی این ناوگان یکی از اصلیترین مطالبههای کارشناسان در سالهای اخیر بوده است.
در کنار همه اینها، ۱٫۳ میلیون موتورسیکلت نیز در کشور فعال هستند؛ موتورسیکلتهایی که در کلانشهرهایی مثل تهران، اصفهان، مشهد و شیراز هم نقش مهمی در حملونقل سریع دارند و هم سهم بالایی در آلودگی صوتی و آلایندگی هوا.
این آمارها، تصویری روشن از وضعیت کنونی وسایل نقلیه در ایران ارائه میدهد؛ تصویری که نشان میدهد مدیریت مصرف سوخت، کنترل ترافیک، اجرای طرحهای کاهش آلودگی هوا و نوسازی ناوگان فرسوده، بیش از هرزمان دیگر به یک برنامهریزی جدی و جامع نیاز دارد.
