ماجرای زیردریاییهای طارق؛ «به درک که رفتند» چگونه نقشه راه شد؟+فیلم

اظهارات تازه امیر دریادار حبیبالله سیاری، معاون هماهنگکننده ارتش، پردهای مهم از پشتصحنه دوران سخت تحریمها و تجربه خوداتکایی نیروی دریایی را روایت میکند؛ روایتی که با جمله معروف رهبر انقلاب گره میخورد: «به درک که رفتند! خودتان بروید پای کار و درست کنید.» این سخن، نقطه عطفی در تغییر رویکرد فنی و راهبردی ارتش بود؛ تغییر مسیری که بعدها به یکی از نمادهای توانمندسازی دفاعی کشور تبدیل شد. دریادار سیاری در این روایت، به سال ۸۸ اشاره میکند؛ زمانی که دو فروند زیردریایی کلاس «طارق» در مرحله تعمیرات اساسی قرار داشتند. در همین شرایط، کشورهایی که قطعات و نقشهها را باید تأمین میکردند—و حتی نیروهای انسانیشان در کنار متخصصان ایرانی فعالیت میکردند—با تشدید تحریمها بهیکباره همکاری را رها کردند و ایران را تنها گذاشتند.
او تأکید میکند که نمیخواهد نام کشوری را که از آن خرید انجام شده بود ذکر کند، اما پیام ماجرا روشن است: تأمینکننده خارجی، که باید قطعات و مدارک فنی را در اختیار قرار میداد، با آغاز فشارهای بینالمللی همه تعهداتش را کنار گذاشت. این وضعیت میتوانست پروژه تعمیرات زیردریاییهای سنگین را برای ماهها یا حتی سالها زمینگیر کند. اما در این نقطه بود که آن جمله قاطع رهبری—«به درک که رفتند!»—به یک فرمان راهبردی تبدیل شد؛ فرمانی که بهجای اتکا به بیرون، نگاه ارتش را به توان داخلی و ظرفیت مهندسان ایرانی معطوف کرد.
به گفته دریادار سیاری، همان لحظه دستور داده شد که متخصصان داخل کار را برعهده بگیرند و حتی مسئولیت انتقال و راهاندازی دوباره این تجهیزات سنگین نیز کاملاً به نیروهای خودی سپرده شد. این مسیر آسان نبود؛ نبود قطعات اصلی، نبود نقشهها و نبود تیم خارجی یک خلأ عمیق ایجاد میکرد. اما با وجود همه موانع، تیم فنی نیروی دریایی پروژه را مرحله به مرحله پیش برد و همانگونه که سیاری روایت میکند، طی حدود یک سال تا یک سال و نیم، هر دو زیردریایی پس از تکمیل تعمیرات، دوباره به دریا بازگشتند و دریانوردی را از سر گرفتند.
اهمیت این روایت تنها در بازگشت دو زیردریایی به مأموریت نیست؛ بلکه در ثبت یک نقطه عطف تاریخی برای صنایع دفاعی کشور است: عبور از وابستگی. تجربه تعمیر این زیردریاییها در شرایط تحریم، به الگویی برای سایر پروژههای سنگین نظامی تبدیل شد و اعتمادبهنفس مهندسان ایرانی را افزایش داد. امروز بخش مهمی از زیرساختهای دفاعی کشور بر پایه همین روحیه «خودتان بروید پای کار» شکل گرفته و این رویکرد همچنان از ارکان اصلی توان دریایی ایران محسوب میشود.