نگرانی رانندگان پلتفرمهای آنلاین مسافر مانند اسنپ، تپسی و سایر سکوهای حملونقل درباره «نرخ سوم بنزین» سرانجام با مصوبه تازه هیئت دولت پایان یافت. طی ماههای گذشته، افزایش زمزمهها درباره سهنرخی شدن بنزین باعث شده بود هزاران راننده نگران افزایش هزینه سوخت و کاهش درآمد باشند؛ زیرا بخش بزرگی از فعالیت روزانه آنها بر پایه پیمایش زیاد و استفاده مستمر از خودروی شخصی انجام میشود. اکنون دولت با تصمیم جدید خود، اعلام کرده که رانندگان این پلتفرمها دیگر مجبور نیستند بنزین را با نرخ آزاد یا نرخ سوم خریداری کنند و مابهالتفاوت قیمت بنزین تا نرخ سهمیه دوم (۳۰۰۰ تومان) بهصورت اعتبار ریالی مستقیم برای آنها جبران خواهد شد.
بر اساس این مصوبه، وزارت کشور با همکاری وزارت نفت، وزارت اطلاعات و سازمان برنامه و بودجه موظف شدهاند حداکثر تا پایان بهمن ۱۴۰۴ سامانهای یکپارچه راهاندازی کنند که سه کارکرد کلیدی دارد: نخست، احراز هویت دقیق و آنلاین رانندگان فعال؛ دوم، دریافت میزان پیمایش واقعی هر راننده در هر ماه از طریق دادههای پلتفرمها؛ و سوم، واریز خودکار اعتبار ریالی معادل مابهالتفاوت قیمت بنزین با نرخ آزاد یا نرخ سوم. این اعتبار تنها در جایگاههای سوخت، عوارض الکترونیکی یا برای خرید سوختهای دیگر مانند گازوییل قابل مصرف است و قابل برداشت نقدی نیست.
مبنای این تصمیم یک منطق مهم است: رانندگان سکوها روزانه چند برابر یک شهروند معمولی پیمایش دارند و خودرو برای آنها «ابزار کار» محسوب میشود؛ بنابراین افزایش قیمت سوخت میتواند بهطور مستقیم توان مالی آنها را کاهش دهد. دولت با این سازوکار جدید قصد دارد حمایت واقعی و هدفمند ارائه دهد؛ حمایتی که متناسب با مقدار کار و پیمایش انجامشده باشد. همین ویژگی باعث شده از این طرح با عنوان «سهمیه اعتباری پویا» یاد شود؛ یعنی برخلاف سهمیههای ثابت که میتوانستند زمینه سوءاستفاده ایجاد کنند، اعتبار پرداختی دقیقاً براساس میزان فعالیت واقعی راننده تخصیص داده میشود.
اجرای این طرح دو پیامد مهم به همراه خواهد داشت: نخست، برداشتهشدن فشار مالی از روی بیش از یک میلیون راننده فعال در سکوهای مسافرتی، و دوم، جلوگیری از کاهش عرضه خودرو و جلوگیری از افزایش کرایهها. درواقع، اگر هزینه سوخت برای رانندگان قابل مدیریت باشد، تعداد بیشتری از آنان فعالیت خود را ادامه میدهند و این موضوع به سود مسافران نیز خواهد بود. مقامات دولتی ابراز امیدواری کردهاند که این سامانه تا مهلت مقرر راهاندازی شود تا موضوع بنزین از یک چالش بزرگ به یک مدل حمایتی هوشمند تبدیل شود.
