تنش میان ایالات متحده و ونزوئلا وارد مرحلهای تازه شده و فضای امنیتی حوزه کارائیب در آستانه یکی از جدیترین بحرانهای سالهای اخیر قرار گرفته است. ساعاتی پیش «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در پیامی کمسابقه در شبکه اجتماعی Truth Social خطاب به شرکتهای هواپیمایی، خلبانان و حتی گروههای مجرمانه و قاچاقچیان مواد مخدر و انسان اعلام کرد که «حریم هوایی بالای ونزوئلا و مناطق اطراف آن کاملاً بسته تلقی شود». این هشدار صریح، که به سرعت در رسانههای آمریکایی و آمریکای لاتین بازتاب یافت، موجی از گمانهزنیها را درباره احتمال آغاز یک رویارویی جدی میان واشنگتن و کاراکاس ایجاد کرده است.
اگرچه این پیام صریحاً «اعلام جنگ» محسوب نمیشود، اما از منظر سیاسی و امنیتی یک سطح جدید از درگیری لفظی و عملی را نشان میدهد. منابع منطقهای میگویند طی هفتههای گذشته ایالات متحده چندین عملیات امنیتی و تحرک دریایی–هوایی در آبهای کارائیب انجام داده و سطح آمادهباش نیروهایش را به شکل محسوسی افزایش داده است. کارشناسان دفاعی نیز معتقدند این پیام ترامپ بیشتر از آنکه یک هشدار پروازی ساده باشد، نوعی «اجازه رسمی برای محدودیت شدید پرواز» تلقی میشود؛ اقدامی که معمولاً در آستانه عملیاتهای اطلاعاتی یا امنیتی جدی صادر میشود.
در سوی دیگر، دولت ونزوئلا نیز بارها آمریکا را به اقدامات تحریکآمیز متهم کرده و هشدار داده است که هرگونه تجاوز به حریم هوایی یا دریایی این کشور «پاسخی فوری» در پی خواهد داشت. روابط دو کشور طی ماههای اخیر بار دیگر به مرحله تنش حداکثری رسیده؛ بهویژه پس از افزایش فعالیت نظامی آمریکا در اطراف سواحل ونزوئلا، توقیف چند شناور مشکوک و انتشار گزارشهایی درباره حضور نیروهای ویژه آمریکا در بخشهایی از حوزه کارائیب.
کارشناسان مسائل آمریکای لاتین میگویند پیام تند ترامپ بیش از هر چیز یک «نشانگر وضعیت قرمز» برای تمام بازیگران منطقه است؛ زیرا اگرچه واشنگتن رسماً آغاز جنگ را اعلام نکرده، اما نوع لحن پیام، دایره مخاطبان (شرکتهای هواپیمایی تا قاچاقچیان) و نیز افزایش تحرکات نظامی اخیر نشان میدهد که دولت آمریکا دستکم در حال آمادهسازی افکار عمومی و متحدانش برای یک سطح جدید از تقابل با کاراکاس است. به همین دلیل برخی رسانههای بینالمللی از این وضعیت با عنوان «آستانه درگیری» یاد کردهاند.
در مجموع، هرچند فعلاً نمیتوان از آغاز رسمی جنگ سخن گفت، اما رفتار دو طرف بهوضوح نشان میدهد که منطقه وارد یک چرخه جدید از بیثباتی و بحران شده است؛ چرخهای که هر لحظه ممکن است به یک حادثه بزرگ منجر شود.
