در روزهای اخیر، با فعال شدن قابلیت جدید در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) که محل ثبت و فعالیت کاربران را نشان میدهد، ماجرای اینترنت طبقاتی یا «خط سفید» دوباره به مرکز توجه افکار عمومی بازگشته است. این قابلیت باعث شد بسیاری از کاربران ایرانی متوجه شوند شماری از فعالان فضای مجازی و حتی مسئولان، از سیمکارتهایی با دسترسی بدون فیلتر استفاده میکنند؛ موضوعی که در شبکههای اجتماعی به سرعت تبدیل به بحث داغ شد.
طبق مشاهدات کاربران، برخی چهرههای رسانهای و سیاسی که پیشتر منتقد مفهوم اینترنت طبقاتی بودند، خود از خطوط ویژه موسوم به خط سفید بهره میبرند. این خطها از دوران وزارت محمدجواد آذریجهرمی در دولت روحانی ایجاد شده و برای خبرنگاران، مدیران رسانهای و تعداد محدودی از مقامات دولتی فعال است تا بتوانند دسترسی مستقیم به اینترنت جهانی بدون فیلتر داشته باشند.
واکنش رسمی دولت چهاردهم نسبت به این مسئله از سوی علی احمدنیا، رئیس امور اطلاعرسانی دولت، در همان پلتفرم X اعلام شد. او در پاسخ به کاربران نوشت که «دولت چهاردهم در مورد خط سفید که از دولتهای گذشته شکل گرفته بود، بازنگری جدی خواهد داشت.» احمدنیا همچنین توضیح داد که خود او از دوره دولت قبل و به عنوان مدیر مسئول رسانه، دارای خط سفید بوده است و اکنون خواستار اعلام عمومی فهرست دارندگان این دسترسی خاص شده است.
این اظهارات در واقع نخستین موضع رسمی دولت درباره بحث اینترنت طبقاتی محسوب میشود. بسیاری از کارشناسان حوزه فناوری و حقوق دیجیتال معتقدند چنین طرحی، اگرچه برای مدیریت رسانهها در شرایط خاص طراحی شده بود، اما باعث تبعیض در دسترسی آزاد به اطلاعات شده و شفافسازی آن میتواند گام مهمی برای اعتمادسازی عمومی باشد.
در مقابل، برخی فعالان اینترنتی هشدار دادهاند که بازنگری در طرح خط سفید ممکن است موجب محدودیت بیشتر برای رسانهها و خبرنگاران مستقل شود، مگر آنکه دولت بهصورت شفاف استانداردهای اعطای این خطوط و نحوه استفاده از آنها را اعلام کند.
در مجموع، قابلیت تازه شبکه X عملاً پرده از واقعیتی برداشته که سالها در پس سیاستهای فیلترینگ باقی مانده بود؛ و حالا همه نگاهها به دولت چهاردهم دوخته شده است تا مشخص شود در مسیر اصلاح یا حذف اینترنت طبقاتی چه تصمیمی گرفته خواهد شد.
