در اقدامی کمسابقه و پرواکنش، حسین فخری، مداح شناختهشده خرمشهری، در مراسم رسمی بزرگداشت سالروز آزادسازی خرمشهر که با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار شد، از اجرای مداحی خودداری کرد و با لحنی انتقادی نسبت به فقر گسترده و وضعیت نگرانکننده معیشت مردم خرمشهر اعتراض نمود. این رفتار، که در مقابل چهرههای بلندپایه سیاسی صورت گرفت، بلافاصله توجه افکار عمومی در فضای مجازی و رسانهها را به خود جلب کرد.
فخری که سالهاست به عنوان یکی از نمادهای مذهبی جنوب کشور شناخته میشود، در سخنان کوتاه خود گفت ترجیح میدهد به جای مدیحهسرایی، صدای مردم محروم خرمشهر باشد؛ شهری که با وجود نقش تاریخیاش در دفاع مقدس، هنوز درگیر بیکاری، گرانی و کمبود زیرساختهای اولیه زندگی است. اعتراض او بهنوعی یادآور مطالبه اجتماعی از دولت و نهادهای قانونگذار برای توجه ویژه به مناطق جنگزده است؛ مناطقی که علیرغم گذشت دههها از پایان جنگ، طعم توسعه پایدار را نچشیدهاند.
در متن مراسم، سخنان فخری حاوی پیام آشکاری بود: اینکه مذهب و آرمانهای دفاع مقدس نباید از رنج روزمره مردم جدا شود. این موضع صریح، واکنشهای متفاوتی برانگیخت؛ گروهی از کاربران او را شجاع و صادق دانستند و گروهی دیگر معتقدند که اعتراض در مراسم رسمی مذهبی، بیان درستی از انتقاد اجتماعی نیست. با این حال، وجه مشترک همه دیدگاهها تأکید بر ضرورت بازنگری در وضعیت اقتصادی خرمشهر بود؛ شهری که از حیث نمادین، «دروازه ایثار و مقاومت» محسوب میشود اما اکنون با بحرانهای جدی معیشتی دستوپنجه نرم میکند.
تحلیلگران فرهنگی این رخداد را نمونهای از بازگشت صدای مردمی در آیینهای مذهبی میدانند؛ پدیدهای که نشان میدهد حتی در چارچوب مداحی و مناسبتهای رسمی، گاه میتوان پیامهایی از درد جامعه را منتقل کرد. رفتار حسین فخری، یادآور این جمله قدیمی است که هنر آیینی، وقتی ارزشمندتر میشود که در خدمت مردم باشد.
به نظر میرسد از امروز، خرمشهر فقط به عنوان شهر مقاومت یاد نخواهد شد، بلکه در حافظه اجتماعی به عنوان جایی ثبت میشود که یک مداح، سکوت را به مداحی ترجیح داد تا صدای فقر را بلندتر از نوای منبر کند.
