
اظهارات تازه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بار دیگر بحث و جنجال درباره برنامه هستهای ایران را به صدر رسانههای جهان بازگرداند. گروسی در گفتوگو با نشریه اروگوئهای ال ابسرابادور با اشاره به حملات نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای کشورمان، گفت واقعیت این است که «این حملات خسارتهای بسیار جدی به زیرساخت هستهای ایران وارد کرد». با وجود آنکه وی از محکومیت صریح این حملات خودداری کرد، اذعان نمود که «ظرفیتهای فناورانه ایران قابل بازسازی است» و فناوریهای مورد استفاده در برنامه صلحآمیز ایران در سطحی است که چنین خسارتهایی نمیتواند مانع توسعه آن شود.
مدیرکل آژانس در ادامه اعلام کرد که «ایران در حال ساخت سلاح هستهای نیست»، اما تأکید داشت که جمهوری اسلامی ایران بیوقفه در مسیر افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بسیار بالا قرار دارد؛ فرایندی که به گفته او، در چارچوب پیشرفتهای فناورانه داخلی و آگاهی کامل از فناوریهای موجود انجام میگیرد. گروسی این روند را «پیچیده، ریشهدار و دارای ابعاد فنی و سیاسی» دانست و افزود که نظام راستیآزمایی بینالمللی برای اطمینان از عدم انحراف از مسیر صلحآمیز، بخشی ضروری از روابط ایران و آژانس به شمار میرود.
در پی حملات خارجی و تصویب قطعنامههای جدید شورای حکام، تعاملات میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی با محدودیتهایی روبهرو شد. حملات غیرقانونی آمریکا و اسرائیل به تأسیسات تحت نظارت آژانس، و نیز مصوبه مجلس شورای اسلامی در زمینه توقف اجرای داوطلبانه تعهدات در صورت عدم پایبندی طرفهای غربی، وضعیت همکاری را وارد مرحلهای حساس کرده است. با این وجود، در شهریورماه امسال، مذاکرات فنی میان ایران و آژانس منجر به تفاهمی جدید در چارچوب حقوقی پادمانها شد؛ تفاهمی که بهدلیل تداوم سیاسیکاری تروئیکای اروپایی و آمریکا و تصویب قطعنامه ضدایرانی اخیر، فعلاً در حالت تعلیق درآمده است.
ایران در موضع رسمی خود تأکید دارد که برنامه هستهای کشور کاملاً صلحآمیز است و چارچوب همکاری با آژانس، طبق قانون مصوب مجلس و نظارت شورای عالی امنیت ملی پیش میرود. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تصریح کرده است که ایران همچنان عضو فعال معاهده منع اشاعه و متعهد به توافقنامه پادمان است و اقدامات خود را در چارچوب همان تعهدات ادامه میدهد. در حالیکه گروسی از قضاوت درباره «خوب یا بد» بودن وضعیت فعلی خودداری کرد، بسیاری از تحلیلگران معتقدند سخنان او بخشی از فشار سیاسی جدید غرب علیه ایران است؛ فشاری که در پس ادبیات حقبهجانب و بیطرفی ظاهری، راه را برای ادامه مداخله در امور داخلی برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان هموار میکند.