مرحله پنجم طرح کالابرگ الکترونیک با یک تغییر مهم و اثرگذار اجرا شد؛ تغییری که مستقیماً قدرت خرید خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی را هدف گرفته است. بر اساس اعلام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در این مرحله حساب سرپرستان خانوار تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی به ازای هر نفر ۶۲۰ هزار تومان شارژ شده است؛ رقمی که نسبت به دوره قبل ۱۲۰ هزار تومان افزایش داشته و با هدف جبران بخشی از فشار تورمی و جلوگیری از کاهش سطح معیشت اقشار کمدرآمد در نظر گرفته شده است.
این افزایش در حالی انجام میشود که در ماههای اخیر انتقادهای متعددی نسبت به کاهش قدرت خرید دهکهای پایین و ناکافیبودن یارانه نقدی مطرح شده بود. دولت با تغییر رویکرد در مرحله جدید کالابرگ تلاش کرده تا نوعی «بازمندسازی هدفمند» انجام دهد؛ به این معنا که کمکها دقیقتر به گروههای نیازمند و تحت پوشش نهادهای حمایتی برسد. پیشتر، سه دهک اول درآمدی مبلغ ۵۰۰ هزار تومان دریافت میکردند، اما حالا با اعمال این افزایش، خانوارهای کمیته امداد و بهزیستی از سطح حمایت بیشتری برخوردار میشوند.
طبق اعلام رسمی، از شنبه مشمولان میتوانند با مراجعه به حدود ۲۶۰ هزار فروشگاه متصل به طرح در سراسر کشور، اقلام کالابرگی موردنیاز خود را خریداری کنند. این فروشگاهها شامل سوپرمارکتها، فروشگاههای زنجیرهای، خواربارفروشیها و مجموعههای متصل به شبکه پرداخت کالابرگ است. نکته مهم اینکه دریافت کالابرگ همچنان بدون نیاز به پرداخت اولیه و با استفاده از اعتبار شارژشده انجام میشود و خرید میتواند بهصورت تدریجی باشد.
کارشناسان معتقدند افزایش اعتبار کالابرگ میتواند در کوتاهمدت به پایدارسازی سبد غذایی دهکهای پایین و حفظ دسترسی آنها به کالاهای اساسی کمک کند. با این حال، تأثیر بلندمدت آن وابسته به دو عامل مهم است:
۱. ثبات قیمت کالاهای اساسی
- پایداری منابع مالی طرح
زیرا در صورتی که تورم در ماههای آینده روند افزایشی داشته باشد، حتی افزایش اعتبار فعلی نیز ممکن است با سرعت از بین برود و فاصله میان میزان یارانه و واقعیت بازار دوباره بیشتر شود. در مقابل، اگر دولت موفق به مهار تورم غذایی و تثبیت قیمتها شود، افزایش ۱۲۰ هزار تومانی کالابرگ میتواند اثر معناداری بر بهبود رفاه دهکهای آسیبپذیر داشته باشد.
دولت همچنین اعلام کرده که اتصال فروشگاهها به شبکه کالابرگ ادامه دارد و قرار است تعداد مراکز عرضه در ماههای آینده افزایش یابد. هدف از این اقدام، تسهیل دسترسی خانوارها در مناطق مختلف و کاهش هزینههای جانبی است. از سوی دیگر، برخی گزارشها نشان میدهد که هنوز بخشی از فروشگاهها به دلیل مشکلات نرمافزاری یا سختافزاری به سیستم متصل نیستند که این موضوع نیز در حال پیگیری است.
بهطور کلی، مرحله پنجم کالابرگ با رویکرد جدید و افزایش ۱۲۰ هزار تومانی، گامی برای تقویت معیشت خانوارهای محروم و کاهش فشار تورمی بر دهکهای پایین محسوب میشود؛ اقدامی که در صورت تداوم و تکمیل زنجیره تأمین، میتواند بخشی از نگرانیهای معیشتی اقشار کمدرآمد را کاهش دهد.
