انتشار ویدیویی از حضور همزمان چهار پلنگ بالغ ایرانی در منطقه شکارممنوع سوادکوه، موجی از امید و شادی را میان دوستداران محیطزیست ایجاد کرده است؛ ویدیویی که توسط علیاکبر ایمانی، محیطبان مازندرانی، در صفحه اینستاگرامش منتشر شده و نشان میدهد این منطقه همچنان یکی از زیستگاههای زنده، پویا و کلیدی بزرگترین زیرگونه پلنگ در جهان است. در این تصاویر کمنظیر، چهار پلنگ ایرانی در کنار هم و در حال آب خوردن از یک چشمه دیده میشوند؛ لحظهای که با دوربینهای تلهای ثبت شده و از نظر رفتاری، جمعیتی و زیستشناسی اهمیت فراوان دارد.
پلنگ ایرانی بهعنوان یکی از ارزشمندترین گوشتخواران ایران و خاورمیانه، سالهاست در فهرست گونههای بهشدت در خطر انقراض قرار دارد. کاهش زیستگاه، شکار غیرمجاز، کمبود طعمه، تخریب جنگلها و برخورد با انسان از عوامل اصلی کاهش جمعیت این گونه بوده است. به همین دلیل ثبت حضور چهار قلاده بالغ در یک نقطه بهطور همزمان، نشانهای مثبت از پویایی زیستگاه و وجود شرایط مناسب در منطقه است؛ رخدادی که نهتنها در ایران، بلکه در کل قلمرو پلنگ آسیایی بسیار کم اتفاق میافتد.
منطقه شکارممنوع سوادکوه با کوهستانهای جنگلی، چشمههای متعدد و تنوع زیستی بالا، یکی از مهمترین کریدورهای حیاتوحش در شمال کشور محسوب میشود. حضور منابع آبی دائمی و دسترسی مناسب به طعمههای طبیعی مثل مرال، شوکا، خوک وحشی و بز کوهی، این منطقه را به پناهگاهی ایدهآل برای پلنگ ایرانی تبدیل کرده است. کارشناسان محیطزیست معتقدند چنین ثبتهایی معمولاً نتیجه افزایش مراقبت، پایش مستمر محیطبانان و امنیت زیستگاه است و میتواند نشاندهنده ثبات نسبی جمعیت در آن محدوده باشد.
اهمیت این ویدیو تنها در تعداد پلنگها نیست، بلکه در سلامتی، بلوغ و رفتار طبیعی آنهاست. پلنگها بدون نشانهای از استرس، در کنار یکدیگر در حال نوشیدن آب دیده میشوند؛ موضوعی که نشان میدهد منطقه در آن ساعت فاقد مزاحمت انسانی بوده و زیستگاه در شرایط ایمن قرار داشته است. حضور همزمان چهار فرد بالغ میتواند نشانههایی از وجود یک خانواده، یک گروه موقت تغذیهای یا نتیجهی همپوشانی قلمروها باشد؛ و هر سه حالت، برای ارزیابی وضعیت حفاظتشده منطقه ارزشمند است.
با وجود این اتفاق امیدوارکننده، کارشناسان تأکید میکنند که حفاظت ادامهدار و کامل لازمه بقای این گونه است؛ چرا که کوچکترین تغییر در زیستگاه یا کاهش امنیت، میتواند جمعیت محدود پلنگ ایرانی را دوباره با تهدید روبهرو کند. این گونه نقش کلیدی در توازن اکوسیستم دارد و حذف آن موجب تغییرات گسترده در زنجیره غذایی خواهد شد.
در مجموع، ویدیوی ثبتشده در سوادکوه را میتوان یکی از مهمترین رخدادهای حیاتوحش سالهای اخیر دانست؛ تصویری که نهتنها ارزش اکولوژیک این منطقه را ثابت میکند، بلکه اهمیت کار طاقتفرسای محیطبانان را نیز دوباره یادآوری میکند. سوادکوه بار دیگر نشان داد که اگر زیستگاهها امن بمانند، طبیعت خود بهترین پاسخ را خواهد داد.
