در حالی که گسترش هوش مصنوعی به زندگی روزمره سرعتی حیرتانگیز گرفته، حالا پژوهشهای تازه نشان میدهد والدین در حال سپردن نقشهایی حساس مانند تربیت و درمان کودکان به رباتهای چت هوشمند هستند؛ اقدامی که پزشکان آن را «آزمایشی خطرناک روی نسل آینده» میدانند.
به گزارش گروه علمی ایرنا به نقل از وبگاه Futurism و USA Today، والدین بسیاری در آمریکا و سایر کشورها برای حل مشکلات رفتاری فرزندان، توصیههای پزشکی، یا حتی سرگرمکردن آنان، به چتجیپیتی (ChatGPT) پناه میبرند. این ربات، که بر اساس مدلهای زبانی پیچیده طراحی شده، برای کودکان داستان میگوید، درباره خواب، تغذیه یا اضطراب کودک مشاوره میدهد، و به اعتقاد گروهی از والدین، «صبورتر و بیقضاوتتر از پزشک و معلم» است.
اما کارشناسان سلامت هشدار میدهند: چتجیپیتی پزشک نیست، بلکه فقط بازتابی از دادههای عمومی است و ممکن است اطلاعات گمراهکننده یا نادرست تولید کند. دکتر مایکل گلییزیر، مدیر مرکز سلامت کودکان “بلوبرد” در فلوریدا، میگوید: «این ابزار فوقالعاده است، اما والدین نباید اجازه دهند جای تفکر انتقادی را بگیرد. هیچ الگوریتمی نمیتواند شناخت انسانی از رفتار و احساس کودک را شبیهسازی کند».
گزارش USA Today تأیید میکند روند جایگزینی مشاوره تخصصی با پاسخهای رباتی در حال گسترش است و در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰ درصد از والدین کودکان سن مدرسه از ChatGPT برای دریافت مشاورههای تربیتی یا پزشکی استفاده کردهاند؛ رقمی که طبق دادههای سال ۲۰۲۴ رو به افزایش است.
افزون بر خطر خطاهای محتوایی، وابستگی کودکان به هوش مصنوعی نگرانی بزرگی ایجاد کرده است. کودکانی که ساعتها با ربات گفتوگو میکنند، در معرض گسست از واقعیت و ضعف ارتباط اجتماعی قرار میگیرند؛ موضوعی که برخی روانشناسان آن را با افزایش موارد افسردگی و خودکشی نوجوانان در شبکههای آنلاین مرتبط میدانند.
از سوی دیگر، بحث حریم خصوصی دادهها نیز داغ است. متخصصان امنیت سایبری هشدار میدهند وارد کردن اطلاعات شخصی یا سلامت کودکان در پلتفرمهای هوش مصنوعی میتواند به سرقت دادهها یا سوءاستفاده تبلیغاتی منجر شود.
پزشکان توصیه میکنند والدین از چتجیپیتی فقط به عنوان نقطه شروع گفتگو و آموزش استفاده کنند، نه منبع نهایی تصمیمگیری. بررسی مستقل دادهها، مشورت با پزشک متخصص و مراقبت از حریم خصوصی کودکان، از گامهای حیاتی برای استفاده ایمن از هوش مصنوعی در محیط خانواده بهشمار میرود.
این پژوهشها در مجموع زنگ خطری است برای نسلی که در مرز میان آسایش فناورانه و اتکای افراطی به ماشینها رشد میکند.
