۱. جولانی؛ از «تروریست» در لیست آمریکا تا «رئیسجمهور منتخب» در ادبیات حامیان
حامی حکومت جدید با شور هیجانی میگوید:
«ما رئیسجمهوری داریم که بزرگترین رئیسجمهور دنیا—ترامپ—برای او عطر میپاشد!»
این جمله بازتابی از تغییر گفتمان بخشی از جامعه ادلب نسبت به جولانی است؛ چهرهای که زمانی رهبر هیئت تحریرالشام و متحد القاعده محسوب میشد، اما اکنون تلاش دارد خود را بهعنوان رهبر سیاسی مشروع معرفی کند.
تحلیل کلیدی:
- بخشهایی از جامعه شمال سوریه، جولانی را «نجاتدهنده» و «تنها جایگزین قابلاعتماد» میدانند.
- تبلیغات رسانهای HTS تلاش کرده او را از چهره امنیتی/نظامی به «مرد دولتساز» تبدیل کند.
- حتی تلاشهایی برای نزدیکسازی چهره او به سیاستمداران بینالمللی (از جمله آمریکا) دیده میشود.
جمله “ترامپ برایش عطر میپاشد” استعارهای از پرستیژ ساختگی بینالمللی است که حامیان جولانی میکوشند القا کنند.
۲. پاسخ تند مخالف: «همان زمان عطر میپاشیدند که در ساحل مردم را میکشتید»
منتقد حکومت جدید بلافاصله واکنش تندی نشان میدهد:
«همان زمانی که ترامپ عطر میپاشید، نیروهای جولانی در ساحل غربی مشغول کشتار اقلیتهای مذهبی بودند.»
این بخش اشاره به چند محور دارد:
- اتهامات دیرینه علیه گروههای اسلامگرای مسلح (از جمله HTS) درباره رفتار خشونتآمیز با اقلیتهای مذهبی، بهخصوص جامعه علوی در مناطق ساحلی.
- روایت تاریخی از پاکسازیهای سالهای ۲۰۱۲–۲۰۱۶، که هنوز محل جدل سیاسی—و حتی تبلیغاتی—در میان طرفین است.
- تأکید مخالفان که جولانی نه یک «رهبر سیاسی»، بلکه «بازیگری امنیتی با گذشته خونین» است.
تحلیل بیشتر:
این نوع مواجهه نشان میدهد که در میان اقشار ضدجولانی، هرگونه تلاش برای عادیسازی چهره او، نوعی «توهین به حافظه جمعی» تلقی میشود.
۳. چرا نام ترامپ در مناظره نقش مرکزی دارد؟
به دو دلیل:
۱) جولانی سالهاست تلاش میکند قطع پیوند ایدئولوژیک از القاعده را به غرب و آمریکا نشان دهد
او بارها با رسانههای آمریکایی مصاحبه کرده تا تصویر «میانهرو» از خود ایجاد کند.
۲) بخشی از حامیان شمال سوریه ترامپ را «نماد قدرت جهانی» میدانند
این گروه باور دارد که هرگونه نشانه از توجه آمریکا میتواند:
- مشروعیت سیاسی
- حمایت بینالمللی
- و آینده حکمرانی ادلب
را تضمین کند.
به همین دلیل جمله «ترامپ برایش عطر میپاشد» عملاً یک ادعای پرستیژی است، نه روایت واقعی.
۴. شکاف اجتماعی شدید: ادلبِ جولانی vs ساحلِ علوی
مجادله این دو نفر تنها یک گفتوگوی خیابانی نیست؛ بلکه سطح زیرین یک گساف اجتماعی–فرقهای را بازتاب میدهد:
- ادلب و مناطق تحت کنترل HTS بیشتر سنینشین و مخالف اسد هستند
- ساحل غربی (لاذقیه، جبله، طرطوس) عموماً علوینشین و پایگاه اصلی حکومت دمشق
هر دو گروه، دیگری را متهم به «جنایت» و «فاجعه انسانی» میکنند.
این مناظره یک نمونه کوچک از درگیری روایتها در جامعه سوریه است.
۵. پیام سیاسی مناظره: جنگ سوریه تمام نشده؛ فقط شکلش عوض شده
مناظره نشان میدهد:
- بخش حامی جولانی به دنبال مهندسی ادراکی و «ساختن دولت جدید» است
- بخش مخالف، هنوز زخمخورده تاریخی است و اجازه نمیدهد گذشته پاک شود
- نام ترامپ به دلیل محوریت آمریکا در آینده شمال سوریه، تبدیل به ابزار جدال شده
- جنگ سوریه از فاز نظامی به فاز روایی–هویتی منتقل شده است
در این سطح، حتی یک جمله ساده مثل «ترامپ برایش عطر میپاشد» میتواند میدان نبرد نمادین شود.
جمعبندی
این مناظره بازتابدهنده سه روند کلیدی در سوریه امروز است:
- تلاش ساختاری HTS برای تبدیل جولانی از رهبر شبهنظامی به «رئیسجمهوری جدید»
- مقاومت شدید اجتماعی از سوی گروههای مخالف، بهویژه اقلیتها
- نقش پررنگ آمریکا و ترامپ در ذهنیت سیاسی طرفداران حکومت جدید
در نهایت، جدال میان «پرستیژسازی» و «یادآوری گذشته خونین» در شمال سوریه ادامه دارد و این مناظره نمونهای از همان شکاف عمیق اجتماعی است.
