در شرایطی که فضای بینالمللی شاهد تحولات عمیق در نظم جهانی و افول نهادهای سنتی نظیر سازمان ملل متحد است، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، در سخنانی صریح از ضعف و ناکارآمدی این سازمان و سیاستهای زورمدارانه قدرتها بهویژه آمریکا انتقاد کرد و در عین حال شرط مهم ایران برای آغاز هرگونه مذاکره با ایالات متحده را تأکید نمود: احترام به قانون و حقوق بینالملل.
خرازی عصر یکشنبه (۲۵ آبانماه) در نشست بینالمللی «حقوق بینالملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران تنها در صورتی وارد گفتوگو با آمریکا خواهد شد که پایه مذاکرات بر اصول قانونی و احترام متقابل به حاکمیت کشورها استوار باشد. وی با اشاره به فرسایش کارآمدی سازمان ملل گفت: «قدرتها هر تصمیمی بخواهند میگیرند و سازمان ملل ناتوان از جلوگیری از تصمیمات غلط آنهاست.»
به گفته رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، ساختار فعلی نظام بینالملل نسبت به دهههای گذشته تضعیف شده است؛ و این ضعف از زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ در آمریکا شدت گرفت، زیرا وی عملاً با بیاعتنایی به قوانین بینالمللی، سیاست فشار، تحریم و تهدید نظامی را جایگزین گفتوگو کرد. خرازی افزود: «قانونمداری در جهان تبدیل به زورمداری شده و این وضعیت نهتنها امنیت جهانی را تهدید میکند، بلکه موجب گسترش بیثباتی در منطقه خاورمیانه نیز شده است.»
در بخش دیگری از سخنرانی، خرازی یادآور شد که ایران از بنیانگذاران سازمان ملل متحد بوده و همواره تلاش کرده تا نقش قانون و عدالت در مناسبات جهانی حفظ شود. با این حال، عملکرد قدرتهای بزرگ طی سالهای اخیر، سازمان ملل را به نهادی نمادین و فاقد اقتدار واقعی تبدیل کرده است. او تأکید کرد که حتی در موضوع بحران غزه نیز، ضعف سازمان ملل بهوضوح آشکار شد؛ جایی که به گفته وی، شاهد بیاحترامی مستقیم به شخصیت دبیرکل سازمان ملل از سوی برخی قدرتها بودیم.
خرازی در ادامه، با اشاره به سابقه تاریخی کنفرانس «تجاوز و دفاع» در دوران پس از جنگ تحمیلی، گفت که ایران همواره برای دفاع مشروع از تمامیت ارضی خود بر مبانی حقوقی بینالملل تکیه کرده است. به گفته او، مذاکره واقعی و پایدار تنها زمانی ممکن است که طرف مقابل بر مبنای قانون و نه فشار وارد گفتوگو شود؛ زیرا ایران که در دوران سخت جنگ نیز زیر بار مذاکره تحمیلی نرفت، امروز نیز با هرگونه معامله بر سر عزت ملی مخالف است.
این موضعگیری، در فضای سیاسی کنونی که بار دیگر موضوع گفتوگوی احتمالی ایران و آمریکا در رسانههای خارجی مطرح شده، حکم اعلام رسمی شرط جمهوری اسلامی برای آغاز هر نوع مذاکره مستقیم را دارد — شرطی مبتنی بر احترام به قانون، حق دفاع مشروع و مقابله با سیاستهای زورمدارانه قدرتهای جهانی.
