خانهای قدیمی در یکی از محلههای مرکزی تهران، که گفته میشود پیش از انقلاب محل زندگی هایده، خواننده نامدار ایرانی بوده، پس از سالها بیتوجهی و فرسودگی، اکنون بار دیگر مورد توجه رسانهها و نهادهای فرهنگی قرار گرفته است. این خانه که نزدیک به ۷۰ سال قدمت دارد و در دو طبقه با زیربنای حدود ۴۲۰ متر مربع ساخته شده، برای نخستینبار در سال ۱۴۰۴ پس از بازسازی کامل رونمایی شد.
این خانه در سالهای طولانی متروکه بود تا اینکه در سال ۱۴۰۱ توسط مالک جدید خریداری و طرحی برای بازسازی با هدف حفظ ارزشهای تاریخی و هنری آن آغاز شد. گروه مرمت ضمن تلاش برای بازسازی دقیق معماری اصیل خانه، همچنین سعی کردهاند حس قدیمی و خاطرهانگیز دوره زندگی هایده را حفظ کنند؛ زیرا گفته میشود در همان فضا اجراهای خصوصی و تمرینهای موسیقایی شکل میگرفته است.
در بازسازی، نهتنها نمای بیرونی و تزئینات گچکاری سنتی حفظ شده بلکه بخشهایی از فضای اصلی خانه، از جمله اتاق پذیرایی که محل اجرای موسیقی زنده بوده، با دقت بازسازی شده تا حالوهوای هنرمندان آن دوران دوباره قابل احساس باشد. با این حال، پس از اتمام مرمت، خانه تغییر کاربری داده و به مرکز آموزشی و محل تحصیل دانشآموزان تبدیل شده است؛ اقدامی که نماد پیوند میان فرهنگ گذشته و نسل جدید ایرانی تلقی میشود.
در زمان اقامت هایده، موسیقی در این خانه نقش مهمی در زندگی او و دیگر هنرمندان همدورهاش داشت. بسیاری از اجراهای خصوصی و تمرینهای ترانههای خاطرهانگیز پیش از ضبط رسمی، در همین خانه انجام میشد. به همین دلیل، بازدیدکنندگان امروز هنگام ورود به این بنا، نهتنها با فضایی گرم و سنتی روبهرو میشوند، بلکه بخشی از میراث موسیقی ایران پیش از انقلاب را هم احساس میکنند.
هدف نمایش و معرفی دوباره این خانه، یادآوری ارزش هنرمندان قدیمی و سبک زندگی فرهنگی ایران در نیمه دوم قرن گذشته است؛ زیرا خانههای اینچنینی صرفاً ساختمان نیستند بلکه بخشی از حافظه جمعی هنر ایران محسوب میشوند. مرمت انجامشده تلاش کرده این حافظه را احیا کند تا نسل جوان در قالب آموزشی بتواند با ریشههای موسیقی و هنر اصیل ایرانی ارتباط برقرار کند.
بازدید از خانه هایده برای علاقهمندان موسیقی و تاریخ معاصر فرصتی است تا با فضای واقعی زندگی هنرمندان پیش از انقلاب آشنا شوند، اثری که اکنون همزمان نماد فرهنگی، آموزشی و تاریخی شهر تهران بهشمار میآید.
