در حالی که ۲ آذر امسال ۳۰۰ هزار لیتر بنزین سوپر در بورس انرژی عرضه شد و مسئولان وعده داده بودند که حداکثر ظرف ۷ تا ۱۰ روز، این بنزین سوپر وارداتی در اختیار جایگاهداران و در نهایت مردم قرار میگیرد، حالا با گذشت چند روز از بازه زمانی اعلامشده، هنوز خبری از عرضه این سوخت در پمپبنزینها نیست. در عمل، بنزین سوپر وارداتی که قرار بود از ۹ تا ۱۲ آذرماه در دسترس متقاضیان قرار گیرد، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد؛ نه جایگاهداران گزارشی از دریافت این محموله دادهاند و نه گمرک تاکنون اطلاعیه شفافی درباره تخلیۀ کشتیهای حامل بنزین منتشر کرده است.
این وضعیت در شرایطی رخ میدهد که بازار سوخت، بهویژه بنزین سوپر، طی ماههای اخیر با نوسان و محدودیت عرضه روبهرو بوده و بسیاری از مالکان خودروهای جدید و موتورهای حساس، برای حفظ سلامت پیشرانه و سیستم سوخترسانی، بهطور جدی به بنزین با اکتان بالاتر نیاز دارند. از سوی دیگر، گمانهزنیها درباره شکاف میان «مصرف واقعی»، «ظرفیت تولید» و «میزان واردات» بنزین، حساسیت افکار عمومی را بالا برده و هر خبر کوچک درباره واردات یا عرضه بنزین سوپر، بهسرعت در شبکههای اجتماعی بازنشر میشود.
بر اساس اعلام مدیرعامل بورس انرژی در زمان عرضه، قرار بود فرآیند تسویه، انتقال محموله و تحویل به انبارها و سپس جایگاهها، در یک بازۀ زمانی کاملاً مشخص انجام شود؛ بهطوری که مردم حداکثر تا اواسط آذر بتوانند دوباره بنزین سوپر وارداتی را روی نازلها ببینند. اما اکنون، با گذشت چهار روز از پایان بازه زمانی وعده دادهشده، نه تنها نشانی از این سوخت در جایگاههای منتخب دیده نمیشود، بلکه مسئولان مرتبط نیز توضیح شفافی درباره علت این تأخیر ارائه نکردهاند.
از آن سو، سکوت خبری در بخش گمرک نیز به ابهامات دامن زده است. طبق روال معمول، ورود محمولههای مهم انرژی، بهویژه در سطحی که بتواند در بورس انرژی عرضه شود، در قالب گزارشهای رسمی یا دستکم اشارههای خبری در رسانهها منعکس میشود؛ اما تا این لحظه هیچ گزارش رسمی درباره تخلیۀ کشتیهای حامل بنزین وارداتی منتشر نشده است. همین خلأ اطلاعرسانی باعث شده برخی کارشناسان، پرسشهایی جدی مطرح کنند: آیا اصلاً محموله وارداتی در زمان مقرر وارد آبهای کشور شده است؟ فرآیند تخلیه و انتقال با مشکل لجستیکی یا مالی مواجه شده؟ یا آنکه محموله در مرحلهای دیگر –مثل ترخیص یا تخصیص– متوقف مانده است؟
در سطح افکار عمومی، این تأخیر و بیخبری دو پیامد مهم دارد؛ هم اعتماد مصرفکننده نسبت به وعدههای عرضه و هم برنامهریزی جایگاهداران را مختل میکند. وقتی از یک سو وعدۀ مشخص زمانی برای عرضه بنزین سوپر وارداتی داده میشود و از سوی دیگر، در عمل نه نشانی از سوخت است و نه توضیح رسمی درباره وضعیت آن، طبیعی است که فضای شایعه، حدس و گمان تقویت شود. این در حالی است که مدیریت بازار سوخت –بهخصوص در شرایط محدودیت تولید و افزایش مصرف– بیش از هر زمان دیگری به شفافیت و اطلاعرسانی دقیق نیاز دارد.
در چنین فضایی، جایگاهداران نیز در موقعیت دشواری قرار میگیرند؛ زیرا مشتریان، طبق اخبار رسمی، انتظار دارند بنزین سوپر وارداتی در نازلها حاضر باشد؛ اما جایگاهدار عملاً سوختی برای عرضه ندارد و ناچار است به پاسخهای کلی و مبهم اکتفا کند. نتیجه نهایی، افزایش نارضایتی در سطح مشتریان و تکرار این پرسش ساده است که «پس بنزین سوپر وارداتی کجاست؟».
به نظر میرسد اگر دستگاههای مسئول –از شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی تا گمرک و بورس انرژی– گزارش شفاف و مرحلهبهمرحلهای از وضعیت این محموله ۳۰۰ هزار لیتری ارائه نکنند، این پرونده کوچک میتواند به نمادی از عدم شفافیت در بازار سوخت تبدیل شود؛ بازاری که همین حالا هم زیر ذرهبین افکار عمومی قرار دارد.
