آلودگی هوای تهران بار دیگر رکورد جدیدی به جا گذاشت. بنا بر تازهترین گزارش سامانه جهانی IQAir در روز دوشنبه ۳ آذر ۱۴۰۴، شاخص کیفیت هوای پایتخت به عدد ۲۰۳ رسیده است؛ عددی که در محدوده «بسیار ناسالم» طبقهبندی میشود و تهران را در رتبه ششم آلودهترین شهرهای جهان قرار داده است. این شاخص بهمعنای آن است که تقریباً همه شهروندان، حتی افراد سالم، در معرض اثرات خطرناک تنفسی و قلبی قرار دارند.
بررسی دادههای جهانی نشان میدهد وضعیت هوای تهران اکنون در کنار شهرهایی همچون دهلی، تاشکند و لاهور قرار گرفته است؛ شهرهایی که سالهاست در صدر فهرست آلودگی جهانی هستند. بر اساس جدول امروز، دهلی پایتخت هند با شاخص ۳۸۸ آلودهترین شهر جهان شناخته میشود. پس از آن، تاشکند ازبکستان با ۳۵۷ و لاهور پاکستان با ۲۸۷ در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. در جایگاه چهارم و پنجم نیز کلکته (۲۶۲) و بمبئی (۲۰۴) دیده میشوند.
در جایگاه ششم، تهران با شاخص ۲۰۳ قرار گرفته و بهصورت رسمی در وضعیت بحرانی کیفیت هوا واقع شده است. کارشناسان محیطزیست میگویند تداوم الگوی وارونگی دما، کاهش سرعت باد و مصرف سوختهای سنگین در ناوگان حملونقل و صنایع اطراف شهر، مهمترین دلایل افزایش آلودگی روزهای اخیر بوده است. این وضعیت موجب تعطیلی مکرر مدارس، افزایش مراجعات بیماران تنفسی و هشدار جدی به گروههای حساس شده است.
به گفته متخصصان بهداشت، قرارگیری طولانیمدت در معرض شاخص بالاتر از ۲۰۰ میتواند با تحریک سلولهای ریه، افزایش فشار خون و تشدید بیماریهای مزمن قلبی همراه باشد. آنها تأکید دارند که در شرایط فعلی، حضور در هوای آزاد برای تمام افراد – حتی سالمندان و کودکان – باید به حداقل برسد.
باوجود هشدارها، تاکنون تصمیمی جدی برای محدودیت تردد خودروها و کنترل سوخت نیروگاهها از سوی مراجع رسمی اعلام نشده است. کارشناسان معتقدند بدون اجرای سیاستهای ساختاری مانند توسعه حملونقل عمومی پاک، حذف خودروهای فرسوده و نظارت بر صنایع اطراف پایتخت، آلودگی تهران نهتنها کاهش پیدا نخواهد کرد، بلکه در زمستان پیشرو احتمال عبور از مرز شاخص ۲۵۰ نیز وجود دارد.
