اظهارات جدید دونالد ترامپ درباره «آغاز قریبالوقوع حملات علیه ونزوئلا» دوباره فضای سیاسی آمریکای لاتین و واشنگتن را ملتهب کرده است. رئیسجمهور آمریکا که در ماههای اخیر بارها از «ضرورت رویارویی با رژیم ونزوئلا» سخن گفته بود، اینبار پا را فراتر گذاشته و با صراحت اعلام کرده: «حملات زمینی بسیار آسانتر است و بهزودی آغاز میشود.» همین جمله کافی بود تا تحلیلگران امنیتی، رسانهها و دولتهای منطقهای بار دیگر سناریوی آغاز یک درگیری علنی میان آمریکا و ونزوئلا را روی میز قرار دهند.
تنش میان واشنگتن و کاراکاس پیش از این هم در بالاترین سطح قرار داشت. ایالات متحده طی ماههای گذشته عملیاتهای امنیتی و نظامی متعددی در کارائیب و اطراف ونزوئلا انجام داده بود؛ عملیاتی که از سوی منتقدان بهعنوان «نرمسازی پیش از حمله» توصیف شد. همزمان دولت آمریکا محدودیتهای هوایی شدیدی را نیز اعمال کرده و حتی در پیامهای رسمی، به خطوط هوایی و خلبانان هشدار داده بود که «حریم هوایی بالای ونزوئلا بسته تلقی شود.» همین اقدام، نخستین نشانه جدی احتمال اقدام نظامی گسترده بود.
ترامپ اکنون با بیان اینکه «یورش زمینی آسانتر است»، عملاً نشان داده دولت او گزینههای تهاجمی را بهطور جدی بررسی کرده است. سالهاست که حمایت آمریکا از مخالفان مادورو، تحریمهای شدید نفتی، و تحرکات گسترده دریایی و هوایی در حاشیه دریای کارائیب، یک هدف مشخص دارد: تغییر رفتار یا تغییر ساختار قدرت در کاراکاس. اما در ماههای اخیر، همزمان با ادعای واشنگتن مبنی بر افزایش همکاری ونزوئلا با قدرتهای رقیب آمریکا مانند روسیه و چین، لحن کاخ سفید تهاجمیتر شده است.
واکنشها در آمریکای لاتین هم گسترده بوده است. برخی دولتها اقدام نظامی آمریکا را «بیثباتکننده» و «خطرناک» توصیف کردهاند؛ زیرا چنین درگیریای میتواند موج جدیدی از مهاجرت، بحران انسانی و تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه ایجاد کند. دولت ونزوئلا نیز پیشتر هشدار داده بود هرگونه حمله آمریکا «پاسخ سخت» در پی خواهد داشت و مردم این کشور آماده مقاومتاند.
با اینحال، ابهام بزرگ هنوز سر جایش است: آیا تهدید جدید ترامپ مقدمه آغاز یک درگیری رسمی است، یا بخشی از همان جنگ روانی همیشگی؟ کارشناسان میگویند زمانبندی سخنان او – همزمان با افزایش فشارهای بینالمللی بر مادورو – نشان میدهد کاخ سفید میخواهد راهبرد «فشار حداکثری» را وارد مرحله تازهای کند.
در هر صورت، جملهای که ترامپ گفت دوباره منطقه را وارد مرحله آمادهباش کرده است:
«حملات بهزودی آغاز میشود.»
