در شرایطی که طی یک ماه گذشته مدارس و مراکز آموزشی کشور با موجی از تعطیلیهای پیاپی مواجه بودهاند، امروز خبری دیگر بر نگرانی والدین، معلمان و مدیران افزوده است: تعطیلی سراسری مدارس و دانشگاههای استان کردستان در روز شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۴ بهدلیل شیوع گسترده ویروس آنفلوانزای نوع A (زیرسویه H3N2). این تصمیم در حالی گرفته شده که همزمان با اوجگیری آنفلوانزا، مشکلات آلودگی هوا نیز بهطور جدی روند فعالیتهای آموزشی را مختل کرده و مجموعهای از چالشهای پیوسته را برای نظام تعلیم و تربیت کشور رقم زده است.
روابط عمومی استانداری کردستان اعلام کرده که این تعطیلی با مصوبه «ستاد مدیریت بحران استانداری» و با هدف قطع زنجیره انتقال بیماری انجام شده است. تصمیمی که هرچند از سلامت دانشآموزان و کادر آموزشی محافظت میکند، اما نگرانیها درباره عقبافتادگی تحصیلی و فشار بر خانوادهها برای مدیریت آموزش غیرحضوری را افزایش داده است. طبق اعلام رسمی، تمامی مدارس دولتی و غیردولتی، دانشگاهها و مراکز آموزشی استان روز شنبه تعطیل بوده و آموزش صرفاً به صورت غیرحضوری برگزار خواهد شد.
در هفتههای اخیر، کارشناسان بهداشت بارها درباره گسترش موج جدید آنفلوانزای نوع A هشدار دادهاند؛ موجی که طبق گفته دکتر مینو محرز «به دلیل وقفه چندساله در گردش طبیعی ویروسها پس از دوران کووید، با شدت بیشتری بازگشته و قدرت سرایت بالایی دارد.» وزارت بهداشت نیز تأیید کرده که H3N2 سویه غالب امسال است و علائم آن با سرعت بالاتری بروز میکند، بهویژه در کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماریهای زمینهای.
از سوی دیگر، پدیده آلودگی شدید هوا در کلانشهرها نیز بهطور همزمان بر وضعیت سلامت جامعه سایه انداخته است. بنا بر آمار مرکز اورژانس تهران، تنها طی ۸ روز اخیر بیش از ۳۱ درصد تماسهای ثبتشده به دلیل مشکلات ناشی از آلودگی هوا بوده و متأسفانه ۳۵۷ نفر نیز در همین بازه زمانی جان خود را از دست دادهاند؛ آماری تکاندهنده که نشان میدهد همپوشانی دو بحران «آنفلوانزا» و «آلودگی هوا» میتواند پیامدهای بسیار جدیتری داشته باشد.
همزمان با این شرایط، احتمال گسترش موج تعطیلیها به استانهای دیگر نیز مطرح شده است. کارشناسان معتقدند اگر وضعیت آلودگی هوا و نرخ انتقال آنفلوانزا به همین شکل ادامه یابد، استانهای بیشتری ناچار به تعطیلی مدارس و بازگشت به آموزش غیرحضوری خواهند شد. این مسئله برای والدین—بهویژه خانوادههایی که والدین شاغل دارند—چالش بزرگی ایجاد میکند؛ زیرا مدیریت مراقبت، آموزش از خانه و پیشگیری از بیماری به شکل همزمان فشار روحی و عملی زیادی به خانوادهها وارد میکند.
نهادهای مسئول تأکید دارند که در چنین شرایطی رعایت نکات ایمنی ضروری است:
پرهیز از حضور غیرضروری در محیطهای شلوغ، استفاده از ماسک در فضاهای سربسته، تهویه مناسب منازل، استفاده از بخور و مایعات گرم، و مراجعه بهموقع به مراکز درمانی در صورت مشاهده علائم تنفسی. همچنین برای کلانشهرهای مواجه با آلودگی هوا، توصیه شده که افراد دارای بیماری قلبی، ریوی، سالمندان، کودکان و زنان باردار تا حد امکان از خروج از منزل خودداری کنند.
اکنون جامعه در تقاطع دو بحران قرار گرفته است؛ بحرانی که آموزش، سلامت و زندگی روزمره مردم را همزمان تحت تأثیر قرار داده است. تعطیلی ۱۵ آذر در کردستان شاید تنها یک آغاز باشد؛ موجی که اگر کنترل نشود، میتواند دامنهاش را به سراسر کشور گسترش دهد. مسئولیت اصلی اکنون بیشتر از همیشه بر دوش مردم و خانوادههاست: رعایت پروتکلها، مراقبت از کودکان و اجتناب از سفرهای غیرضروری برای متوقف کردن زنجیره بیماری. همزمان نیز انتظار میرود نهادهای مسئول با برنامهریزی دقیقتر، از آسیبدیدن آموزش نسل دانشآموز جلوگیری کنند.
