در آستانه ۱۶ آذر، روزی که نقطه عطفی در تاریخ بیداری دانشگاهی ایران محسوب میشود، شبکههای مختلف رادیویی کشور با تدارک برنامههای ویژه، به سراغ روایتهای تازه، دغدغههای امروز و بازخوانی تاریخی این روز مهم رفتهاند. روز دانشجو، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ فرصتی است برای بازاندیشی در نقش دانشگاه، جایگاه دانشجویان، مطالبهگری نسل جوان و ارتباط آنان با تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور. رادیو که همواره رسانهای اثرگذار در پیوند دادن نسلها و روایتگری تاریخی بوده، امسال نیز با برنامههای متعدد و موضوعمحور تلاش کرده است تا روایتی جامع، چندبُعدی و زنده از این روز ملی ارائه دهد.
شبکههای مختلف رادیویی از رادیو ایران تا رادیو جوان، فرهنگ، تهران، گفتوگو، معارف، سلامت، پیام و صبا، هرکدام بخشی از این روایت بزرگ را پوشش میدهند. در رادیو ایران برنامه «حماسه دانایی» با اجرای زنده و گفتوگو با استادان و دانشجویان، به بررسی اهمیت ۱۶ آذر و نقش دانشجو در تحولات ملی میپردازد. در رادیو جوان برنامه «به قول تاریخ» با زبانی ساده، داستان آن روز تاریخی سال ۱۳۳۲ را روایت میکند؛ روزی که سه دانشجو با خون خود مهر اعتراض بر صفحه تاریخ زدند. این رویکرد روایتمحور تلاش دارد فاصله تاریخی میان نسل امروز و نسل مقاومت دانشگاهی سالهای اولیه دهه ۳۰ را کم کند.
رادیو فرهنگ با مجموعهای از برنامهها به استقبال این روز رفته است؛ از «روایت دانشجو» که به نقش دانشگاه در تمدنسازی نوین اسلامی میپردازد، تا «مستند فرهنگ» که روایت شهادت سه دانشجوی ۱۶ آذر را بازسازی میکند. رادیو تهران با برنامه «دور یک میز» تلاش میکند نقش تشکلهای دانشجویی، مشارکت نخبگان جوان در تصمیمسازیهای ملی و بازنگری در رابطه دانشگاه و سیاست را بررسی کند؛ گامی مهم برای لمس واقعیتهای جنبش دانشجویی امروز.
رادیو گفتوگو نیز رویکردی چندوجهی در پیش گرفته و موضوعاتی چون آزادی بیان، مطالبهگری دانشجویان، رابطه سیاست و دانشگاه و اثرگذاری جنبشهای دانشجویی در جامعه را در قالب گفتوگو، تحلیل و مناظره به مخاطبان ارائه میکند. این شبکه با برنامههایی مانند «ساعت صفر»، «به وقت گفتوگو» و «روی موج گفتوگو»، فضای گفتوگومحور و چندصدایی در روز دانشجو ایجاد میکند.
در ادامه این مجموعه، رادیو معارف با برنامه «دانشجو» به سراغ روایت تظاهرات دانشجویان در سالهای ابتدایی انقلاب رفته و نقش دانشگاهها در تحولات نخستین سالهای دهه ۶۰ را واکاوی میکند. رادیو سلامت نیز با توجه به بُعد اجتماعی و روانشناختی موضوع، به بررسی «دانشجوی نمونه»، چالشهای روحی–روانی دانشجویان و ریشههای تاریخی ۱۶ آذر میپردازد.
رادیو پیام، با برنامه «پیام روز»، زاویهای تاریخی–سیاسی را برجسته کرده و نقش آمریکا در تاریخ معاصر ایران و شکلگیری واقعه ۱۶ آذر را برای مخاطب بازخوانی میکند. در سوی دیگر، رادیو صبا با حالوهوایی صمیمیتر و شادتر، برنامههایی مانند «فرش قرمز» و «این مردم نازنین» را برای معرفی دانشجویان نخبه، شنیدن خاطرات جذاب دانشجویی و روایت تجربههای نسل جوان تدارک دیده است.
در نهایت، رادیو نمایش با برنامه «آن سه تن» از ساعت ۷:۳۰ صبح، روایتی نمایشی و داستانی از زمینههای شکلگیری واقعه تاریخی ۱۶ آذر، دلایل اعتراض دانشجویان و پیامدهای آن ارائه میکند. این برنامه با ترکیب نمایش، روایت تاریخی و تحلیل کارشناسی، یکی از متفاوتترین ویژهبرنامههای امسال رادیو به مناسبت روز دانشجو محسوب میشود.
مجموع این برنامهها تصویری جامع از نگاه امروز رادیو به دانشگاه و دانشجو ارائه میدهد؛ تصویری که بین گذشته و حال پل میزند و تلاش میکند معنای ۱۶ آذر را برای نسل امروز بازسازی کند.
