گزارش سالانه «Year in Search 2025» که توسط گوگل منتشر شده، یک شگفتی کمسابقه را در صدر فهرست جستوجوهای خبری جهان ثبت کرده است؛ نام «ایران» موفق شده رتبه دوم بیشترین جستوجوی جهانی سال ۲۰۲۵ را به دست آورد؛ جایگاهی که معمولاً در اختیار بحرانهای جهانی، تراژدیهای انسانی یا رخدادهای سیاسی فرامرزی قرار دارد. بر اساس دادههای رسمی، «ترور چارلی کرک» در رتبه نخست و «تعطیلی دولت آمریکا» در رتبه سوم قرار گرفتهاند؛ اما عبور ایران از دهها موضوع بینالمللی دیگر نشان میدهد که طی یک سال گذشته، مجموعهای از تحولات سیاسی، امنیتی، اجتماعی و رسانهای، توجه بیسابقهای را متوجه تهران کرده است.
افزایش حجم جستوجوی مربوط به ایران صرفاً نتیجه یک واقعه واحد نبوده، بلکه ترکیبی از بحرانهای منطقهای، تغییرات ژئوپلیتیک، تحولات داخلی، افزایش پوشش رسانهای غربی و نقشآفرینی مداوم ایران در پروندههای انرژی، امنیت و دیپلماسی بوده است. با این حال، قرار گرفتن نام ایران در چنین جایگاهی یک پیام روشن دارد: «ایران در سال ۲۰۲۵ یکی از تاثیرگذارترین کشورهای خبرساز جهان بوده است، و افکار عمومی جهانی پیوسته به دنبال فهم رخدادهای مربوط به آن بودهاند.»
به گفته تحلیلگران رسانهای، الگوریتمهای گوگل نشان میدهد که بیشترین موج جستوجوهای مرتبط با ایران در سه بازه زمانی خاص اوج گرفته است:
۱. رویدادهای امنیتی منطقهای که ایران در محوریت آنها قرار داشت؛
۲. اختلافات سیاسی میان تهران و واشنگتن و مذاکرات نافرجام سال ۲۰۲۵؛
۳. بازتاب گسترده برخی تحولات اجتماعی و فرهنگی داخل کشور که رسانههای بینالمللی به آن پرداختند.
در کنار این موارد، نقش رسانههای جهانی نیز قابل انکار نیست. طی سال گذشته، بسیاری از شبکههای آمریکایی، اروپایی و حتی شرق آسیا، ایران را در محور تحلیلهای ژئوپلیتیک خود قرار دادهاند. از پرونده انرژی گرفته تا تحولات مرزی، همه باعث شدهاند واژه «IRAN» در ماههای متوالی جزو پربازدیدترین کلیدواژههای خبری باقی بماند. این حجم از توجه رسانهای موجب شده هر واقعه کوچک یا بزرگ در ایران در مقیاس جهانی دیده شود و همین چرخه، حجم جستوجو را به شکل تصاعدی افزایش داده است.
از طرف دیگر، در سال ۲۰۲۵، رقابت روایتها درباره ایران شدیدتر از قبل شد. رسانههای موافق و منتقد هر کدام روایتهای متفاوتی از سیاستهای ایران ارائه کردند و این خود باعث شد که کاربران جهانی برای بررسی صحت اطلاعات، «تایپ مستقیم نام ایران در جستوجوی گوگل» را ترجیح دهند. همین مسئله ایران را به سطح کشورهایی مانند آمریکا، چین، روسیه و اوکراین رساند که معمولاً در ردههای بالای Year in Search قرار میگیرند.
البته حضور ایران در رتبه دوم، هم بُعد مثبت دارد و هم تبعات پیچیده. از یکسو نشاندهنده وزن ژئوپلیتیک ایران است و اینکه نقش آن در معادلات جهانی نادیدهگرفتنی نیست. اما از سوی دیگر، بخش مهمی از این جستوجوها ناشی از بحرانها، تنشها و رخدادهای پرچالش بوده است؛ بنابراین تصویر نهایی ایران در ذهن کاربران جهان الزماً خنثی یا مثبت نبوده و ترکیبی از کنجکاوی، نگرانی، تحلیل و پیگیری اخبار فوری است.
در جدول امسال گوگل، جالبترین نکته این است که دو کشور دیگر خاورمیانه حتی جزو ده رتبه نخست هم نیستند؛ و این موضوع «تنها ایران» را به عنوان محور توجه کاربران در منطقه معرفی میکند. این البته برای تحلیلگران رسانهای یک پیام روشن دارد: ایران در سال ۲۰۲۵ نه تنها یک کشور خبرساز، بلکه یک برند خبری جهانی بوده است.
با این حال، برخی کارشناسان فضای مجازی و دادهکاوی معتقدند موج جستوجوهای مربوط به ایران نشانه یک پدیده گستردهتر است: افزایش تعاملات بینالمللی کاربران با موضوعات منطقهای. این یعنی در سالهای اخیر مخاطبان جهانی بیشتر از گذشته مشتاق دنبالکردن تحولاتی هستند که بر انرژی، امنیت جهانی یا سیاست آمریکا تأثیر میگذارد؛ و ایران یکی از ستونهای این مثلث است.
در مجموع، Year in Search 2025 تصویری شفافتر از وضعیت رسانهای ایران ارائه میدهد: ایران یکی از تاثیرگذارترین موضوعات جهان در سال ۲۰۲۵ بوده و نامش به شکل مستمر در کانون توجه کاربران بینالمللی قرار داشته است.
