افزایش اخیر قیمت بلیت هواپیما در ایران به یکی از مهمترین موضوعات حوزه حملونقل هوایی تبدیل شده است؛ موضوعی که با تأیید رسمی خبرگزاریها، نشان میدهد سقف جدید نرخ بلیت پروازهای داخلی برای کلاس اکونومی به عدد قابل توجه ۶.۹ میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که طبق اعلام نهادهای مرتبط، متوسط افزایش نرخ بلیت برای پروازهای اکونومی حدود ۲۴ درصد و برای کلاس بیزینس حدود ۷۵ درصد تعیین شده؛ رقمی که عملاً هزینه پروازهای داخلی را وارد سطح جدیدی کرده و به صورت مستقیم بر رفتار سفر، انتخاب مسیر و قدرت خرید مسافران اثر میگذارد.
بررسیها نشان میدهد دلیل اصلی این افزایش، جهش مداوم نرخ ارز و در نتیجه رشد چشمگیر هزینههای عملیاتی شرکتهای هواپیمایی است. ایرلاینها برای تأمین قطعات، تعمیرات اساسی، خرید تجهیزات، سرویسهای دورهای و خدمات فرودگاهی وابستگی مستقیم به نرخ ارز دارند؛ موضوعی که طی ماههای اخیر فشار سنگینی را بر سیستم مالی شرکتها تحمیل کرده و آنها را ناچار به درخواست اصلاح قیمت کرده است. بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند افزایش هزینههای ارزی، آنقدر قابلتوجه بوده که عملاً امکان جلوگیری از رشد نرخ بلیت را از میان برده است.
در کنار این عوامل، هزینه سوخت، دستمزد، خدمات ناوبری، قطعات مصرفی، خدمات زمینی و فرودگاهی نیز همگی رشد کردهاند و شبکه پروازی کشور برای جلوگیری از افت کیفیت یا کاهش تعداد پروازها، نیازمند بازنگری در قیمتهای فروش بوده است. از سوی دیگر، ایرلاینها تأکید میکنند که هنوز هم قیمت بلیت بسیاری از پروازها پایینتر از سقف مصوب است و شرکتها تلاش میکنند قیمتها را در سطحی نگه دارند که قدرت خرید مسافران کاهش پیدا نکند.
این افزایش اما تأثیر مستقیم بر رفتار سفر دارد. بسیاری از مسافران اعلام کردهاند که با بالا رفتن هزینه سفر هوایی، ترجیح میدهند از وسایل حملونقل جایگزین مانند قطار یا اتوبوس استفاده کنند؛ موضوعی که میتواند ترافیک ریلی و جادهای را افزایش دهد و الگوی جابهجایی مسافران را تغییر دهد. از سوی دیگر، افزایش قیمتها فشار اقتصادی بیشتری بر خانوادهها و مسافران تجاری میگذارد، هرچند کارشناسان تأکید دارند که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، این رشد نرخ بلیت تا حد زیادی اجتنابناپذیر بوده است.
در نهایت، سفرهای هوایی همچنان بخش مهمی از جابهجاییهای داخلی کشور را تشکیل میدهند. مدیریت بهتر هزینهها در کنار نظارت بر قیمتگذاری میتواند کمک کند مسافران با برنامهریزی دقیقتر، انتخاب مسیر مناسبتری داشته باشند و از سفرهای هوایی داخلی بهره بیشتری ببرند.
