ادامه حریق در هیرکانی؛ شعله‌ها در جنگل باستانی مازندران زبانه می‌کشند | عملیات هوایی بزرگ سال‌های اخیر در حال انجام است
سه هفته گذشته، جنگل‌های باستانی هیرکانی در استان مازندران، یکی از کهن‌ترین اکوسیستم‌های زنده زمین، درگیر طولانی‌ترین آتش‌سوزی سال‌های اخیر شده‌اند؛ حریقی که با وجود بارها «مهار اعلام شدن» هنوز خاموش نشده و شعله‌ها همچنان در بخش‌هایی از ارتفاعات صعب‌العبور الیت در مرزن‌آباد چالوس می‌سوزند. گستره این آتش‌سوزی که از حدود ۱۰ آبان آغاز شده و اکنون وارد مرحله دوم خود شده، نمادی از شکنندگی شدید زیست‌بوم شمال ایران در برابر دخالت‌های انسانی و نبود امکانات اطفای هوایی کافی است.
یونس رستمی، استاندار مازندران، از اجرای گسترده‌ترین عملیات هوایی سال‌های اخیر خبر داده و اعلام کرده است که برای اطفای حریق از هواپیمای ایلوشن و چندین بالگرد آب‌پاش در نقاط مرتفع و غیرقابل دسترسی استفاده می‌شود. اما به‌دلیل شیب تند زمین، انبوهی پوشش گیاهی و وزش باد متناوب، شعله‌ها هنوز کنترل کامل نشده‌اند. همزمان محسن مرادی، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی غرب مازندران، تأیید کرده است که در مرحله نخست آتش‌سوزی به‌دلیل «سطح محدود حادثه»، بالگردی به منطقه اعزام نشد؛ تصمیمی که اکنون با گسترش آتش در موج دوم، به‌شدت مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته است.
در حال حاضر، حدود ۳۰۰ نیروی امدادی، محیط‌بان، نیروهای هلال‌احمر و همیاران طبیعت با کمترین امکانات و در مسیرهای دشوار کوهستانی خود را به مناطق درگیر می‌رسانند. تصاویر منتشر شده از شب‌های اخیر، صحنه‌هایی دردناک را نشان می‌دهد: شعله‌های سرخ‌رنگی که سینه کوه را روشن کرده‌اند و ستون دودی که تا کیلومترها در آسمان امتداد دارد. تاکنون دست‌کم ۲۰ تن از نیروهای داوطلب طبیعت‌یار دچار مصدومیت شده‌اند که بیشتر به‌دلیل سقوط، دودگرفتگی و خستگی شدید در ارتفاعات گزارش شده است.
مهرداد خزائی‌پول، مدیر منابع طبیعی منطقه نوشهر، منشأ اصلی این آتش‌سوزی را عوامل انسانی دانسته و گفته است: «احتمال دارد شکارچیان، متخلفان یا حفاران غیرمجاز در ایجاد آتش نقش داشته باشند؛ روشن است که منشأ طبیعی در کار نبوده است.» او هشدار داده که در روزهای آینده نیز بارندگی مؤثری پیش‌بینی نشده و خطر زبانه‌کشیدن دوباره آتش جدی است.
جنگل‌های هیرکانی—که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده‌اند—به‌عنوان یک نوار سبز ۸۵۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتری از گلستان تا اردبیل امتداد دارند و بقایای جنگل‌های پهن‌برگ دوران سوم زمین‌شناسی‌اند، با قدمت ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال. حریق‌های پی‌درپی در این زیست‌بوم، نه‌فقط درختان بلکه توازن خاک، حیات وحش و چرخه رطوبت جنگل‌های خزری را نیز تهدید می‌کند؛ و کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه این روند به معنای از دست رفتن بخشی از تاریخ طبیعی زمین خواهد بود.